railspiraal - helix
Om de treinen grote hoogteverschillen te laten overwinnen in een relatief kleine ruimte wordt een railspiraal of helix toegepast. Op De Geuldalbaan liggen de railspiralen op segment-A van de modelbaan.
uitgangspunten bij de bouw van de railspiraal
Voor de railspiraal zijn criteria vastgesteld:
| - maximale stijging 2,5 % |
| - gebruik van vaste railstukken |
| - werken met M6 in plaats van M10 voor gewichtsbesparing |
| - railspiraal op één segment, dus ongedeeld te verhuizen |
| - minimale boogstraal is R5 Rocoline |
Om het stijgingspercentage in de railspiraal zo klein mogelijk te maken ligt het stijgende spoor aan de buitenzijde.
bouwverslag railspiraal - helix
Eerst heb ik een 1:1 afdruk laten maken van het railverloop en de onderleggers. Daarop is ook aangegeven waar de draadeinden geplaatst moeten worden om het treinverkeer niet te hinderen. Met behulp van de afdruk zijn nu de posities van de draadstangen exact afgetekend op de grondplaat van segment A.
Tijdens verschillende stadia van de bouw van de modelbaan heb ik de tekening gebruikt. Het loont dus om één keer een goede afdruk te maken van het ontwerp van de railspiraal.
Op segment A van De Geuldalbaan bevinden zich helix-A en helix-B, zie sporenplan →. Ze liggen boven elkaar maar verschillen van vorm en afmeting. De railspiralen worden opgebouwd uit dragers van 9mm multiplex die met draadstangen M6 worden bevestigd. M6 blijkt (bij mijn ontwerp) voldoende stijf en bespaart veel gewicht t.o.v. de meestal gebruikte M10 draadstangen.
De locatie van de draadeinden ligt vast, en is zodanig gekozen dat ze de overige sporen (op alle niveaus) niet in de weg zitten.
Nadat de draadeinden zijn vastgeschroefd wordt helix-B volledig opgebouwd om er zeker van te zijn dat alles gaat passen.
Daarna is helix-B weer uit elkaar geschroefd, en weer opnieuw opgebouwd met rails en het rubbergranulaat. Elk deel is nu verlijmd en geschroefd.
Ook nu blijkt weer het voordeel van het gebruik van de 'vaste' bochten op de modelbaan. Als de rechte stukken rails op maat zagen worden, kan vervolgens alles eenvoudig in elkaar worden geschoven.
Na helix-B wordt helix-A gebouwd. Draadeinden worden volgens de tekening bevestigd.
Passen van het multiplex van de railspiraal op de draadeinden.
Nauwkeurig monteren bij de segmentenovergang.
De hulplatjes dienen om het multiplex op de moduleovergang precies gelijk te leggen.
Ook in de railspiraal komt alle rails op rubbergranulaat te liggen vanwege de geluidsisolatie.
Met behulp van de mallen worden de bochten gesneden.
De rails wordt tijdelijk geschroefd.
Zoals overal op de baan worden alle railstukken aangesloten op de voeding.
Nadat de bedrading van de met schroefjes bevestigde rails is gesoldeerd wordt de rails weer verlijmd op het rubber. Tussentijds zijn de railstukken/raillassen getest met wagens.
Als de rails is bevestigd kan het multiplex voor de volgende ronde van de railspiraal worden verlijmd.
De volgende stap is weer het verlijmen van het rubbergranulaat voor de geluidsisolatie van de rails.
Na droging van de contactlijm kunnen de railstukken worden bevestigd. Voorlopig met schroefjes.
De oranje en gele bedrading langs de rails behoort bij de sluis voor de derde keerlus.
De verdekte sporen zijn bevestigd op 3mm rubbergranulaat. De zichtbare rails is bevestigd op 6mm (2x3mm) rubber.
Het laatste deel van de railspiraal vormt de overgang van verdekte naar zichtbare sporen. Hier wordt het dikteverschil in geluidsisolatie van de rails opgelost door een 3mm dikke laag van rubber tussen de delen aan te brengen.
Tot slot wordt helix-A aangesloten op de plaat van het emplacement van Schin op Geul waar een groeve en kalkoven → worden gebouwd.. Om elke oneffenheid in verloop te voorkomen heb ik een strook multiplex loodrecht op de plaat geschroefd.
