modelbaan idee De Geuldalbaan


Op deze pagina staan een paar afbeeldingen van mijn vorige modelspoorbaan "Waldrück" waar ik met tussenpozen zo'n 10 jaar aan heb gebouwd.

Nadat ik deze modelbaan had verkocht stond het voor mij vast dat ik een modelbaan wilde bouwen naar een reëel voorbeeld. Een interessante idee was voormalig station Maastricht Boschpoort. Een ander idee was het voormalig station van de Moselbahn bij Bullay - waar laatstgenoemde aansluiting had op de Deutsche Bundesbahn - met de typische stalen brug over de Moezel. Beide spoorwegemplacementen bestaan niet meer. Ik heb veel tijd gestoken in het verzamelen van informatie (*). Maar uiteindelijk bleek het niet mogelijk om een dergelijk onderwerp voor een modelspoorbaan enigszins realistisch te bouwen in de beschikbare ruimte met het beschikbare budget.

Langzaam ontstond het idee om een modelbaan te bouwen waar ik vooral treinen door het landschap zou zien rijden, en het liefst op schaal gebouwd. Dat zou dan zonder een groot (en kostbaar) stationsemplacement zijn want dat is voor mij nauwelijks op schaal te realiseren. Hieruit ontstond het idee van een modelbaan met een eenvoudig sporenplan waarbij wel alle verhoudingen kloppen. Natuurlijk zullen er altijd concessies gedaan moeten worden, maar voor mij moet het totale plaatje van de baan wel een beeld geven alsof het in werkelijkheid zo geweest zou kunnen zijn.

Zo kwam een deel van de spoorlijn Maastricht - Heerlen/Aachen als thema in zicht. Naarmate ik langer over het onderwerp nadacht werd het steeds duidelijker dat het spoortraject tussen station Valkenburg en station Schin op Geul eigenlijk alle elementen bevatte die ik op een modelspoorbaan zou willen zien. De lengte van het spoortraject is ca. 3500 meter met een hoogteverschil van 15 meter, dus een gemiddeld hellingspercentage van 4‰. De spoorlijn volgt hier de noordelijke helling van het Geuldal ten oosten van Valkenburg waarbij bruggen en onderdoorgangen voor wegen in het landschap zijn ingepast. Op het laagste punt van het dal ligt de rivier de Geul. Het hoogste gedeelte wordt gevormd door de Schaelsberg en de Däölkesberg (Kauwenberg). Op enkele plekken zijn mergelwanden zichtbaar, en begin 20ste eeuw lagen hier langs de spoorlijn twee kalkbranderijen →. Het hoogteverschil tussen de Geul bij Oud-Valkenburg en de kapel De Kluis op de Schaelsberg is ongeveer 70 meter. 

 

Nu moest ik kijken welke stukjes landschap en spoorlijn zouden passen op de nieuwe modelspoorbaan. Alles overziend zou de modelbaan een bijna on-Nederlands aanzien kunnen krijgen.

* Bij het zoeken naar informatie voor Maastricht Boschpoort heb ik geweldige ondersteuning gekregen van Henk Kolkman. Zijn Industriespoor ⌂ staat boordevol informatie.

de ruimte voor de modelbaan

De ruimte die ter beschikking staat en waar de modelbaan wordt gebouwd is 8,80m lang en op het smalste punt 2,80m breed. Om te zorgen dat de materialen voor de constructie van de baan niet teveel reageren op veranderende luchtvochtigheid heb ik een luchtontvochtiger geplaatst.

plattegrond van de beschikbare hobbyruimte voor mijn nieuwe modelbaan - De Geuldalbaan

inventarisatie elementen modelbaan

Enkele beeldbepalende elementen voor de modelbaan:

dimensies van de modelbaan

Zou het mogelijk zijn om op schaal (1:87) te werken?

Om inzichtelijk te maken wat de mogelijkheden zijn voor de modelbaan heb ik een tabel opgesteld.


ONDERDEEL MATEN WERKELIJKHEID MATEN MODEL (1:87) HAALBAAR
grootste hoogteverschil topografie 70 meter 804 mm V
lengte spoorwegemplacement Schin op Geul 400 meter 4.598 mm V
raccordement Filippo 115 meter 1.321 mm V
afstand station SOG tot stopplaats Oud-Valkenburg 2100 meter 24.138 mm X
gemiddelde stijgingspercentage spoorlijn 0,4%
afstand spoorlijn tot De Kluis 190 meter 2.184 mm X
afstand spoorlijn tot Drie Beeldjes 100 meter 1.149 mm ?
afstand spoorlijn tot kalkoven van kalkbranderij Filippo 40 meter 460 mm V
afstand spoorlijn tot kalkbranderij Kroongroeven 60 meter 690 mm ?

Uit de tabel is al snel af te leiden dat het spoorwegemplacement van Schin op Geul op (lengte)schaal is te bouwen. Ook hoogteverschillen in de omgeving van de spoorlijn zijn realistisch weer te geven. Maar onderlinge afstanden zullen aangepast moeten worden. Dat heeft dan ook invloed op de steilheid van de hellingen op de modelbaan!

 

Het is niet mogelijk om het gehele traject tussen Valkenburg en Schin op Geul op schaal te bouwen. Ook het baanvak van Oud-Valkenburg tot Schin op Geul kan niet geheel op schaal worden gebouwd. Het maximaal haalbare is het stationsemplacement van Schin op Geul te bouwen, het raccordement van Filippo, en het station Oud-Valkenburg.

 

Van het overige deel van de spoorlijn tussen Oud-Valkenburg en Schin op Geul kunnen slechts het landschap en kenmerkende elementen aan weerszijden van de spoorlijn op de modelbaan worden uitgebeeld voor zover er ruimte overblijft op de modelbaan.