modelspoorbaan actueel

De aansturing voor de MP5 wisselmotoren heb ik op een printplaatje met lijnraster gemaakt. De aansturing verloopt via een bistabiel relais dat door de schakeldecoder (DR4018) wordt geschakeld.

De DR4018 is programmeerbaar. En ik had de betreffende uitgangen kunnen programmeren, maar dat is mij te veel gedoe. Bovendien moeten dan alle uitgangen van de schakeldecoder op 9V geschakeld worden. En dan heb ik er niets meer aan voor de elektromagnetische aandrijvingen van het schaduwstation.

Daar komt bij dat ik nu de MP5 met 2 draden aanstuur (in plaats van 3).

Om de wisselmotor MP5 op de juiste positie onder de modelbaan te monteren gebruik ik een lange stelnaald. Na montage wordt de stelnaald ingekort op de juiste lengte.

Door een (te) lange stelnaald te gebruiken kan de wisselmotor precies op de juiste positie onder het wissel worden gebracht. Daarbij zorg ik dat de MP5 in de middenstand staat door er even spanning op te zetten.

Op de behuizing wordt dubbelzijdig tape geplakt zodat de motor tijdelijk onder de baan kan worden gepositioneerd.

Bedrading voor de polarisatie van het wissel worden aangesloten op de extra contacten van de MP5.

Dan worden de tongen van het wissel ook in de 'middenstand' gelegd. Als de stelnaald van onderaf door het oog van de stelstang van het Weinert wissel wordt gestoken dient de naald recht te staan. Dan is de middenstand van de wisselmotor in lijn met de middenstand van het wissel.

Tot slot heb ik op de modelbaan de sporen op de segmentenovergang van E naar F weer doorgezaagd met het Rocozaagje. Het was wel even spannend omdat er vier rails tegelijk diagonaal zijn doorgezaagd.

Ieder heeft zijn eigen manier om de overgang van de rails naar een ander segment (of moduleovergang) te maken. Ik ben zeer tevreden met het resultaat, en ik ben blij dat ik geen gebruik gemaakt heb van printjes om de rails te bevestigen. Er zijn nu geen klodders lijm of soldeer aan te pas gekomen.

De dwarsliggers lopen mooi door op de overgang. De spoorstaven liggen exact in lijn, zowel horizontaal als verticaal.

Daarmee is de rails van het raccordement van de kalkbranderij van Filippo gelegd. In een latere fase worden de stootblokken, wisselstellers en de ballast aangebracht.

Nadat de schroefjes op de juiste hoogte zijn gesteld wordt aangetekend welk deel buiten de spoorstaaf steken.

Vervolgens wordt de rails weer opgepakt.

En dan kunnen de gemarkeerde uitstekende delen van de schroefjes worden weggeslepen.

Dan de rails weer terugleggen en uitrichten met een liniaal, waarna de spoorstaven op de schroeven worden gesoldeerd.

Eerst de rails op de juiste plek leggen en de dwarsliggers aantekenen bij de segmentenovergang.

Vervolgens de rails weer oppakken.

Om de rails te fixeren heb ik spaanplaat schroefjes van 2,4 x 16mm gebruikt. Vóór het indraaien vijl ik de kopjes van de schroeven zo ver als mogelijk weg.

Dan de afgevijlde schroefjes indraaien op de plek tussen de dwarsliggers en onder de spoorstaaf. 

De rails terugleggen en de schroefjes zover indraaien dat de kopjes net niet de spoorstaaf raken. Dit is wel een secuur werkje.

Op de grens van de baansegmenten heb ik een lat geschroefd dei als geleider dient bij het zagen van de rails.

Na het zagen is er een mooie strakke scheiding in het spoor op de scheiding tussen de segmenten. Door de rails vooraf te buigen ontstaan er geen vreemde knikken in de spoorstaven.

Begonnen met de binnenbocht van het dubbelspoor tussen raccordement Filippo en station Schin op Geul.

Om te voorkomen dat er knikken in het spoor ontstaan zodra de rails wordt doorgezaagd, moet de rails eerst mechanisch spanningsvrij gemaakt worden voordat deze gemonteerd wordt op de baan.

Ik heb een proefopstelling gemaakt met een Weinert Mein Gleis wissel om de instellingen van de stelnaald voor de stelstang van de wissels te testen. Het wissel ligt op 2 lagen van 3mm rubbergranulaat die op 9m multiplex zijn bevestigd. De MP5 wisselmotor is aan de onderzijde op 3mm rubbergranulaat bevestigd. Daarmee is de afstand tussen MP5 en stelstang ca. 18mm.

De door MTB bijgeleverde stelnaalden voor de MP5 wisselmotor hebben een diameter van 1mm. In vergelijking met de fijne stelstang van de Weinert wissels zijn de stelnaalden erg robuust. Ze passen niet in de door Weinert aangebrachte ogen van de stelstangen. Als het wel zou passen is de vraag of de stelstang bestand is tegen de kracht waarmee de wisselmotor het wissel omlegd aangezien het verenstaal van 1mm nauwelijks buigt.

Ik heb verenstaal met een diameter van 0,5mm toegepast. Deze diameter is echter niet zonder meer in te klemmen op de wisselmotor. Door een adereindhuls op het verenstaal te persen kan de stelnaald wel worden bevestigd.

De MP5 is standaard ingesteld op een uitslag van 6mm. Deze heb ik vergroot naar 9mm door de nok om te zetten. Door de combinatie van een uitslag van 9mm tezamen met het 0,5mm dikke verenstaal en de afstand van 18mm, worden de wisseltongen mooi omgelegd.

Vandaag de MP5 van MTB getest.

De wissels in het verdekte gedeelte van de modelbaan worden elektromagnetisch aangedreven. Voor de zichtbare wissels is een elektromagnetische aandrijving wat mij betreft niet geschikt door de snelheid van omleggen van het wissel en het daarmee gepaard gaande harde geluid van de aandrijving. In plaats daarvan wil ik wisselmotoren en/of servo's gebruiken. Om een en ander uit te proberen heb ik een MP5 wisselmotor van MTB aangeschaft.

Volgens de vele commentaren schijnt het geluid dat de MP5 produceert mee te vallen. De motor werkt op 8-16V DC/AC. Ik heb de motor dus getest met de ingestelde 13,5V voeding op de baan. Veel of weinig geluid is relatief en een kwestie van smaak, maar ik vond het tegenvallend.

Om de MP5 op een lagere spanning te testen heb ik een DC/DC Converter (DEBO DCDC DOWN 3 Reichelt) gebruikt waarmee ik de voeding van 13,5V kan verlagen naar 13,5V-1,2V bij een maximale uitgangsstroom van 3A. De converter heeft standaard twee stekkertjes met aansluitdraden voor input en output. Op 9V blijkt de MP5 nog steeds naar behoren te functioneren. De snelheid van de motor neemt af en daarmee het geluid. Met een proefopstelling heb ik geprobeerd de geluidsterkte van de motor te bepalen. Door de motor op te hangen aan een touwtje worden de trillingen afkomstig van de motorbehuizing geïsoleerd van andere oppervlakten. Zonder het effect van een externe klankkast (zijnde de constructie van de baan) valt het geluid mij best mee. Als de behuizing meer massa zou hebben zou de prestatie voor wat betreft geluid wellicht hoorbaar verbeteren.

Zodra de motor met schroeven wordt gemonteerd op het frame van de modelbaan resoneert het multiplex mee.

Aanbrengen van een laag rubbergranulaat tussen motorbehuizing en baanframe verbetert dan weer de prestaties. Eerst heb ik de motor weer vastgeschroefd, en vervolgens heb ik de motor verlijmd op het rubber.

Hoewel de schroeven een kortsluiting vormen voor de trillingen naar het frame is er nauwelijks hoorbaar verschil tussen de geschroefde en verlijmde motorbehuizing.

Bovenaanzicht van de indeling van de besturing in het ladeblok. In de lade is nog ruimte voor 2 boosters met diodeschakeling en de bijbehorende adapters. Veel meer hoeft er niet in te passen want alle schakeldecoders en terugmeldmodules zijn decentraal op de baan geplaatst.

Tegelijk heb ik een nieuwe voeding aangeschaft: MeanWell 105W, 7A, 15V. De voeding is ingesteld op 13,5V.

In het ladeblok heb ik nog een uittrekbaar tableau gemaakt voor toetsenbord en muis.

Voor het ladeblok heb ik volledig uitschuifbare geleiders gebruikt van 500mm lengte. Ze kunnen worden belast tot 45kg.

Het geheel is opgehangen aan aluminium hoekprofielen van 40x40x3mm.

De nieuwe kast voor de besturing is onder de modelbaan bevestigd. De bedrading moet nog worden gefatsoeneerd.

Tevens de Bèta versie van Digikeijs geïnstalleerd om het bestaande probleem met de bezetmelding op te lossen. Maar helaas blijft het bezetmeldingsprobleem bestaan. 

De bestaande kast voor de besturing wordt vervangen door een volledig uittrekbare lade onder baan.

Bij de segmentovergang van segment D naar segment E verloopt de zichtbare rails in een bocht. Niet ideaal, maar helaas onvermijdelijk.

Om te voorkomen dat er - na het doorzagen van de spoorstaven - een knik in de rails ontstaat zijn de flexibele rails mechanisch spanningsvrij gemonteerd.

Daartoe zijn de flexibele rails eerst rond een multiplex schijf gebogen. De diameter van de schijf is 20cm en levert een spanningsvrije boog op met een radius van ongeveer 855mm.

Met behulp van een latje als geleider vandaag de eerste sporen gezaagd van de segmentovergang tussen F en G.

Hierbij heb ik de Roco railzaag (artikel 10900) gebruikt, en dat geeft een mooie fijne zaagsnede.

De schroeven waar de spoorstaven op gesoldeerd zijn zullen na het balasten uit het zicht zijn.

Dit is het idee tijdens het balasten om te voorkomen dat de segmenten onderling weer verlijmen.

Een overzicht van segmenten E, F en G.

Om de raillassen van Weinert te kunnen gebruiken bij het 6,3 graden wissel is de eerste biels van het wissel verwijderd.

De raillassen in combinatie met de speciale bielzen kunnen alleen worden gebruikt bij dwarsliggers die haaks op de spoorstaaf staan. Bij het 8,6 graden wissel (op de achtergrond) ligt de eerste dwarsligger wel haaks onder de spoorstaaf.

Bij de segmentenovergangen wordt de methode met schroeven onder de spoorstaaf toegepast om de spoorstaven te bevestigen.

Daarbij zijn de koppen van de schroeven zo ver geslepen dat ze tussen de bielzen passen. 

Om tijdens het solderen de dwarsliggers een beetje uit de buurt van de schroefkoppen te houden zijn de bielzen onderling losgemaakt.

Het solderen van de rails op de schroeven is met een iets zwaardere bout (30W) gedaan. Zo wordt de verbinding snel verhit en wordt voorkomen dat de dwarsliggers wegsmelten.

Nadat de rails op de juiste plek liggen zijn de bielsen in de binnenbochten met een druppeltje superlijm bevestigd.

Na uitharding van de lijm in de binnenbocht zijn de schroefjes voor de tijdelijke bevestiging verwijderd. De rails kan in de buitenbocht nog makkelijk worden opgetild.

Om de verkanting te realiseren heb ik strookjes pvc van 1mm dikte onder de buitenbocht gelegd.

Met behulp van strookjes (van een overheadsheet) wordt de hoogte van de verkanting geleidelijk - per 0,1mm dikte- teruggebracht tot een vlak spoor.

De ophoging voor de verkanting is vastgezet met een paar druppels superlijm.

Nadat de rails volledig vast zit zijn de spoorstaven tegen elkaar geschoven en met een druppeltje superlijm gelijmd.

De las is nagenoeg onzichtbaar. Omdat de lassen van de spoorstaven in de bocht verspringen is het niet mogelijk de speciale raillassen van Weinert te gebruiken.

Daarna de draden voor de voeding (uit de diodeschakeling) van het wissel en de wisseltongen solderen.

Vervolgens aan de onderzijde het afdekkapje met imitatie grind voor het boorgat voor de stelstang aanbrengen.

En met een stukje tape vastzetten.

Met maatstrookjes is het eerste spoor bij station Oud-Valkenburg parallel aan het perron gelegd. 

De rails krijgen versprongen raillassen door de volgende flexrails in de liggende bielzenmat te steken.

Het tweede spoor is met een vaste maat parallel gelegd aan het eerste spoor.

Begonnen met de aansluiting van Mein Gleis code 75 op de bestaande Rocoline code 83 rails.

De verdekte flexibele rails van Rocoline komt vanuit een bocht bij (V) (zie sporenplan) bij Oud-Valkenburg te voorschijn. Het uiteinde van de flexibele rails wil in principe spanningsvrij 'rechtdoor'.

Om ervoor te zorgen dat er geen knik in de sporen gaat ontstaan, is een stukje spoorstaaf van de flexrails (met radius=R5) vervangen door een stukje spoorstaaf van een vaste R5 bocht. De verlijmde bielzen van de flex zijn hierbij blijven liggen. 

Vervolgens heb ik de code 75 spoorstaaf van Mein Gleis door de bielzenmat van de Rocoline rails geschoven.

Door middel van 2 houtjes worden de  spoorstaven precies tegen elkaar gepositioneerd. De spoorstaaf van Rocoline wordt daarbij iets naar beneden gedrukt.

Daarna worden de spoorstaven aan elkaar gesoldeerd.

Na het solderen wordt de Code 75 spoorstaaf van Weinert aan de buitenzijde op de bielzenmat gelijmd.

Nadat de spoorstaaf vastzit wordt deze geslepen. Aan de binnenzijde worden de bevestigingspunten voor de spoorstaaf weggeslepen zodat de wielflenzen op het lagere code 75 profiel niet aanlopen.

Van station Oud-Valkenburg tot emplacement Schin op Geul zijn nu twee lagen akoestisch materiaal van elk 3mm dikte verlijmd.

Het spoorplan van het raccordement van kalkmergelgroeve Filippo wordt overgedragen op het (resorb) rubber.

In magenta weergegeven waar het rubber gelegd is, en waar de eerste rails van Weinert gelegd wordt.

De eerste laag akoestisch materiaal - tevens eerste deel van de railbedding - wordt gelegd bij de perrons van station Oud-Valkenburg.

Het rubber is 3mm dik, er worden dus in totaal 2 lagen gelegd.

Nadat het spoorplan voor de aansluiting van de groeve was aangepast bleek dat ik de rest van het tracé tot aan het emplacement van Schin op Geul ook moest aanpassen. De radius heb ik kunnen handhaven op minimaal 805mm.

De onderlegger voor het zichtbaar spoor op segment D en E is vervangen.

Om eventueel doorbuigen van het multiplex bij de zichtbare sporen te voorkomen - en zeker bij de lange Weinert wissels - zijn extra ondersteunende latjes aangebracht.

Vandaag heb ik 2 wissels van Weinert Mein Gleis ontvangen. Deze zien er prachtig uit. Op de foto de vergelijking van een 6,3º wissel van Mein Gleis met een Rocoline wissel van 15º zoals ik bij de verdekte sporen heb gebruikt.

De onderlegger voor de spooraansluiting van de kalkmergelgroeve Schaelsberg is aangepast aan het nieuwe spoorplan voor het raccordement.

De spooraansluiting wordt gemaakt met wissels van Weinert 'Mein Gleis'. Vanwege de lengte van de wissels (375mm en 355mm) moet het multiplex volledig vlak zijn. Omdat het bovendien een hellend vlak is, heb ik een tijdelijke strook multiplex op de onderlegger geschroefd totdat deze is verlijmd op de verticale spanten.

datum: 25-03-2021

datum: 14-03-2021

Om beter zicht te krijgen op de taluds bij station Oud-Valkenburg op de modelbaan heb ik een model van de brug over het spoor gemaakt op basis van een print van de bouwtekening.

In model wordt de brug dan ca. 320mm lang.

datum: 09-03-2021

datum: 02-03-2021

datum: 28-02-2021

datum: 26-02-2021

datum: 18-02-2021

datum: 11-02-2021

datum: 10-02-2021

datum: 09-02-2021

datum: 27-01-2021

datum: 19-01-2021

datum: 15-01-2021

datum: 10-01-2021

datum: 30-12-2020

datum: 23-12-2020

datum: 16-12-2020

datum: 15-12-2020

datum: 10-12-2020

datum: 07-12-2020

datum: 05-12-2020

datum: 04-12-2020

datum: 28-11-2020

datum: 23-11-2020

datum: 20-11-2020